TP.HCM đang từng bước thí điểm chính sách miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại các khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500, hướng tới mở rộng đối tượng áp dụng nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí và thúc đẩy phát triển đô thị đúng định hướng.
Sở Xây dựng TP.HCM vừa có báo cáo tháng 7/2025 và định hướng nhiệm vụ tháng 8, trong đó đề xuất mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng tại các khu vực đã có thiết kế đô thị hoặc quy hoạch 1/500 được phê duyệt, khi các chỉ tiêu quy hoạch – kiến trúc tương đương quy hoạch 1/500.
Cụ thể, Sở kiến nghị UBND TP trình Thủ tướng và Bộ Xây dựng cho phép thử nghiệm miễn GPXD đối với nhà ở riêng lẻ quy mô dưới 7 tầng trong các khu vực nói trên.
Trước đó, TPHCM đã công bố danh sách các khu vực người dân được miễn thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở.
Phường Bình Phú (quận 6, quận 8 cũ) vừa công bố 3 khu vực đủ điều kiện, gồm khu phố chợ An Dương Vương (khu phố 12), khu tái định cư 2,9 ha (khu phố 23), dân cư Rạch Ruột Ngựa (khu phố 22). Từ đầu tháng 7, phường đã tiếp nhận 4 hồ sơ theo chủ trương miễn GPXD.
Tại phường Tam Thắng (sáp nhập từ phường 7, 8, 9 và Nguyễn An Ninh), giai đoạn 1 có 3 khu vực được miễn GPXD, gồm: khu biệt thự Đồi Ngọc Tước 2, khu nhà ở 53/30 Lê Hồng Phong và khu nhà ở – dịch vụ Bến Đình; với tổng 391 lô đủ điều kiện. Phường dự kiến công bố thêm 13 khu vực nữa, nâng tổng lên 16 khu vực trong thời gian tới.
Để được miễn giấy phép xây dựng, các công trình nhà ở riêng lẻ cần đáp ứng các điều kiện sau: Nằm trong khu vực đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thiết kế đô thị; có quyền sử dụng đất hợp pháp, không có tranh chấp và không bị ràng buộc pháp lý. Thứ ba là chủ đầu tư phải gửi thông báo khởi công tới Phòng Kinh tế - Hạ tầng - Đô thị địa phương ít nhất 3 ngày làm việc trước khi thi công, kèm hồ sơ thiết kế mặt bằng, mặt cắt, móng và hệ thống đấu nối hạ tầng kỹ thuật.
Cơ quan quản lý có trách nhiệm tiếp nhận, kiểm tra hiện trạng thực tế và phản hồi bằng văn bản. Nếu không có yêu cầu chỉnh sửa trong thời gian quy định, chủ đầu tư được phép triển khai xây dựng.
Việc miễn giấy phép xây dựng được kỳ vọng sẽ làm giảm áp lực thủ tục hành chính cho cơ quan nhà nước, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân và doanh nghiệp, tăng tính minh bạch, tránh nhũng nhiễu trong hoạt động cấp phép, đồng thời khuyến khích xây dựng đúng theo quy hoạch được phê duyệt.
Tuy nhiên, chính sách mới cũng đặt ra yêu cầu cao trong khâu quản lý hậu kiểm. Việc triển khai cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và chính quyền địa phương để đảm bảo giám sát thi công đúng quy chuẩn, không phát sinh xây dựng sai phép, trái phép.
Việc mở rộng chính sách miễn GPXD không chỉ là một bước cải cách mạnh mẽ trong thủ tục hành chính, mà còn là đòn bẩy thúc đẩy phát triển nhà ở đô thị, đặc biệt trong bối cảnh thành phố đang tập trung tái cấu trúc quy hoạch và phát triển khu dân cư theo hướng đồng bộ, hiện đại.