Sáng ngày 20/5/2025, tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Dự thảo này đề xuất nhiều điểm mới nhằm tháo gỡ các "nút thắt" trong việc phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là cho cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động.
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội
Theo Tờ trình của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, dự thảo Nghị quyết đề xuất những cơ chế đặc thù, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 và được thực hiện trong thời gian 5 năm.
Dự thảo có một số điểm mới, mang tính đột phá, được kỳ vọng là giải pháp "gỡ nút thắt" cho phân khúc nhà ở quan trọng này.
Cụ thể, dự thảo đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia. Đây là một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, nhằm tạo nguồn vốn dài hạn và bền vững cho việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tạo lập quỹ nhà ở xã hội, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang. Quỹ này sẽ được hình thành từ nhiều nguồn, bao gồm ngân sách nhà nước, đóng góp tự nguyện từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, và các nguồn huy động hợp pháp khác.
Dự thảo hướng đến việc giảm tới 70% thời gian thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, rút ngắn từ khoảng 275 ngày xuống còn tối đa 75 ngày cho các thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư. Đặc biệt, đề xuất bỏ thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng đối với các dự án này.
Để rút ngắn thời gian thực hiện dự án, dự thảo cho phép Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội mà không cần thông qua đấu thầu, đối với các dự án không sử dụng vốn đầu tư công.
Đối với các công trình nhà ở xã hội áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, dự thảo quy định miễn một số thủ tục thẩm định liên quan, góp phần chuẩn hóa và đơn giản hóa quy trình xây dựng.
Đối với các công trình nhà ở xã hội áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, dự thảo quy định miễn một số thủ tục thẩm định liên quan, góp phần chuẩn hóa và đơn giản hóa quy trình xây dựng. Nghị quyết cũng xem xét các chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải di chuyển nơi ở do việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để họ ổn định cuộc sống.
Cụ thể, hai trường hợp người lao động trong quá trình sắp xếp bộ máy được mua nhà ở xã hội là người lao động có nhà ở nhưng làm việc xa nơi ở, chưa từng mua, thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hỗ trợ nhà hoặc trong trường hợp đã có nhà nhưng khoảng cách từ nhà ở đến nơi làm việc phải tối thiểu 30 km.