Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, cho phép nộp tiền thay quỹ đất 20%, nâng trần thu nhập và bổ sung ưu tiên cho gia đình nhiều thế hệ trong chính sách nhà ở xã hội.
Chiều 10/10, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, cùng Nghị định số 192/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Cuộc họp được tổ chức nhằm rà soát các nội dung quan trọng trước khi hoàn thiện tờ trình, trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, tháo gỡ khó khăn cho cả người dân và doanh nghiệp trong lĩnh vực phát triển nhà ở xã hội.
Doanh nghiệp được nộp tiền thay quỹ đất 20%
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, một trong những điểm nhấn quan trọng của dự thảo Nghị định là việc sửa đổi, bổ sung quy định về nghĩa vụ sử dụng đất của chủ đầu tư, cho phép nộp tiền thay vì phải trực tiếp dành 20% quỹ đất trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội.
Cụ thể, tiền sử dụng đất của toàn bộ dự án vẫn được xác định theo quy định pháp luật đất đai hiện hành. Khoản nộp bổ sung đối với phần diện tích 20% đất ở được chấp thuận đóng tiền tương đương sẽ được tính bằng 3%/năm tiền sử dụng đất của diện tích này, theo tiến độ hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án đã được phê duyệt.
Quy định mới được kỳ vọng vừa hạn chế tình trạng doanh nghiệp lợi dụng việc nộp tiền thay vì bố trí quỹ đất, vừa tạo nguồn lực tài chính ổn định để phát triển quỹ nhà ở xã hội trong dài hạn. Ngoài ra, cách tính gắn với tiến độ hạ tầng cũng giúp đảm bảo công bằng giữa các dự án và tránh thất thu ngân sách nhà nước.
Theo các chuyên gia, đây là điểm thay đổi mang tính đột phá, vì trên thực tế, nhiều dự án thương mại gặp vướng mắc trong khâu bố trí quỹ đất, khiến tiến độ phát triển nhà ở xã hội bị chậm trễ. Việc linh hoạt hình thức thực hiện nghĩa vụ sẽ giúp thu hút thêm nguồn lực từ khu vực tư nhân, đồng thời đảm bảo nguồn vốn luân chuyển bền vững cho chương trình phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội mà Chính phủ đang triển khai.
Nâng trần thu nhập, mở rộng cơ hội an cư
Dự thảo cũng tập trung làm rõ điều kiện thu nhập của người dân khi mua, thuê mua nhà ở xã hội. Theo đề xuất mới, mức trần thu nhập được điều chỉnh sát hơn với thực tế đời sống hiện nay: 20 triệu đồng/tháng đối với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng, 30 triệu đồng/tháng đối với cá nhân độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên.
Đáng chú ý, người lao động không có hợp đồng chính thức cũng có thể được tiếp cận nhà ở xã hội nếu có xác nhận của Công an cấp xã dựa trên cơ sở dữ liệu dân cư.
Theo Bộ Xây dựng, quy định này phản ánh đúng thực tế thị trường lao động hiện nay, nơi vẫn còn nhiều người làm việc tự do hoặc lao động phi chính thức có nhu cầu an cư nhưng chưa được tiếp cận chính sách.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố sẽ được giao quyền quyết định điều chỉnh mức thu nhập cụ thể phù hợp với điều kiện từng địa bàn, nhằm đảm bảo chính sách linh hoạt, sát thực tế.
Lãi suất vay ưu đãi và cơ chế chọn chủ đầu tư minh bạch
Một điểm đáng chú ý khác là lãi suất cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội được ấn định ở mức 5,4%/năm. Trường hợp cần thiết phải thay đổi, các cơ quan liên quan sẽ báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Mức lãi suất này được xem là phù hợp, vừa đảm bảo tính hỗ trợ người dân, vừa duy trì khả năng vận hành của các quỹ tín dụng ưu đãi.
Tại cuộc họp, Bộ Xây dựng đã báo cáo và xin ý kiến Chính phủ về tiêu chí lựa chọn chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội, trong đó làm rõ cơ chế áp dụng trong trường hợp có từ hai nhà đầu tư trở lên cùng đủ năng lực và điều kiện thực hiện dự án.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, đối với những dự án có nhiều nhà đầu tư cùng đăng ký, việc lựa chọn phải được tổ chức công khai, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, bảo đảm lựa chọn được đơn vị có năng lực tài chính, kinh nghiệm và cam kết tiến độ tốt nhất. Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hoàn thiện cơ chế đấu thầu, đấu giá lựa chọn chủ đầu tư phù hợp với quy định pháp luật về đất đai, đầu tư và nhà ở.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý Bộ Xây dựng cần bổ sung các chính sách khuyến khích và ưu tiên tiếp cận nhà ở xã hội đối với các hộ gia đình nhiều thế hệ cùng sinh sống, cũng như các gia đình hạt nhân có từ ba con trở lên. Đây là nhóm đối tượng có nhu cầu lớn và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cơ cấu dân số hợp lý, phù hợp với chính sách khuyến khích sinh con của Nhà nước trong giai đoạn hiện nay.
Hoàn thiện dự thảo, sớm trình Chính phủ ban hành
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát toàn bộ nội dung, hoàn thiện tờ trình và hồ sơ liên quan để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ký ban hành trong thời gian sớm nhất.
Việc hoàn thiện và ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 100/2024/NĐ-CP và Nghị định 192/2025/NĐ-CP được xem là bước đi quan trọng trong lộ trình cụ thể hóa Luật Nhà ở 2023, tạo hành lang pháp lý thông suốt cho mục tiêu phát triển nhà ở xã hội đồng bộ, bền vững và công bằng – đúng với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong chính sách an sinh của Chính phủ.