Trong nỗ lực tháo gỡ những vướng mắc kéo dài nhiều năm trong lĩnh vực đất đai và phát triển nhà ở đô thị, Bộ Nông nghiệp và Môi trường mới đây đã đưa ra đề xuất quan trọng trong Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2025.
Theo đó, quy định “khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” sẽ được bãi bỏ. Đề xuất này không chỉ mang ý nghĩa cải cách về mặt thể chế mà còn mở ra cơ hội gỡ rối cho hàng loạt dự án bất động sản đang bị trì hoãn việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở tại TP.HCM.
Tình trạng các dự án đã bàn giao nhà nhưng chưa được cấp sổ hồng không phải là hiện tượng hiếm gặp tại TP.HCM. Điển hình như dự án chung cư Thái An 6 (quận 12), do Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành làm chủ đầu tư. Dù được bàn giao từ năm 2016, đến nay, cư dân vẫn chưa nhận được sổ hồng. Theo ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc công ty, dù doanh nghiệp đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính từ năm 2020 và nhiều lần gửi hồ sơ, nhưng việc cấp sổ vẫn bị “treo” do chờ thẩm định lại giá đất, một khâu liên quan trực tiếp đến quy định về khoản tiền sử dụng đất bổ sung.
Một trường hợp khác là dự án La Astoria tại phường Bình Trưng Đông, TP. Thủ Đức. Giai đoạn 1 của dự án đã bàn giao từ năm 2017 nhưng đến nay người mua vẫn chưa nhận được giấy chứng nhận. Đại diện chủ đầu tư lo ngại việc xác định lại nghĩa vụ tài chính sẽ làm phát sinh thêm chi phí, ảnh hưởng tới người dân và tiềm ẩn rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.
Theo quy định hiện hành tại Luật Đất đai 2024, đối với các trường hợp trước đây chưa tính tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất tại thời điểm giao đất, thì người sử dụng đất sẽ phải nộp khoản bổ sung, được tính với mức 5,4%/năm trên số tiền thuê đất. Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), mức này là gánh nặng lớn với các dự án kéo dài, thậm chí lên đến vài chục năm, và phần lớn sẽ bị tính vào giá bán, người dân là đối tượng chịu thiệt cuối cùng.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng, nếu bỏ quy định “khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” trong Luật Đất đai 2024 sửa đổi theo đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hàng loạt dự án phát triển nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh sẽ được gỡ vướng, cấp “sổ hồng” nhanh hơn.
Số liệu thống kê cho thấy, tại TP.HCM và Bình Dương (chưa kể Bà Rịa – Vũng Tàu), đã có 682 khu đất đăng ký thực hiện dự án nhà ở thương mại với tổng diện tích hơn 8.771 ha. Tổng mức đầu tư ước tính lên tới 8,7 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, trong 10 năm qua, hầu hết các dự án này đều bị đình trệ vì vấn đề xác định tiền sử dụng đất và định giá đất.