Là tỉnh có nhu cầu về nhà ở xã hội ở mức cao, nhưng các dự án NƠXH hiện nay tại tỉnh đang bị chậm tiến độ do những vướng mắc về thủ tục pháp lý và cơ chế ưu đãi hấp dẫn. Để giải bài toán an cư, lạc nghiệp của công nhân và người dân, tỉnh Hải Dương cần có những biện pháp quyết liệt và đồng bộ hơn nữa.
Tỉnh Hải Dương nhu cầu nhà ở xã hội lớn nhưng dự án chậm tiến độ
Là tỉnh phát triển kinh tế và công nghiệp mạnh mẽ với nhiều dự án khu công nghiệp được xây dựng và mở rộng, Hải Dương đã và đang thu hút một lượng lớn lao động từ các tỉnh khác đến. Do đó, nhu cầu về nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân trên địa bàn tỉnh đang ở mức cao.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng tỉnh, giai đoạn 2024-2025, nhu cầu về nhà ở xã hội tại khu vực đô thị trong tỉnh là khoảng 2.250 người. Đối với nhu cầu nhà ở công nhân trong các khu công nghiệp, số lượng lao động đang thuê nhà trọ chiếm hơn 18% tổng số lao động, tương đương khoảng 68.000 người có nhu cầu nhà ở.
Tuy nhiên, theo khảo sát về tiến độ của các dự án nhà ở xã hội đang triển khai trên địa bàn, thì từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh mới chỉ hoàn thành 1 dự án nhà ở xã hội thuộc khu nhà ở phường Nhị Châu (TP. Hải Dương) với 619 căn hộ, đạt 11% so với mục tiêu đến năm 2025. Như vậy, Hải Dương sẽ phải hoàn thành hơn 5.000 căn hộ nhà ở xã hội trong thời gian tới.
Ngoài ra, trong 11 dự án nhà ở xã hội đang triển khai, chỉ có 2 dự án được đảm bảo về tiến độ, đó là Dự án Khu đô thị mới phía Nam TP. Hải Dương, với 4 khối nhà cao 8 tầng (336 căn hộ) (dự kiến hoàn thành trước ngày 30/6/2025) và dự án Khu chung cư Tạ Quang Bửu tại phường Bình Hàn, TP. Hải Dương (dự kiến hoàn thành vào năm 2026).
9 dự án nhà ở xã hội còn lại hiện đang bị chậm tiến độ khi mới chỉ trong giai đoạn hoàn thiện phương án quy hoạch, lấy ý kiến các sở, ngành liên quan.
Nguyên nhân khiến các dự án nhà ở xã hội tại Hải Dương bị chậm tiến độ là do nhiều yếu tố như quy trình lập điều chỉnh quy hoạch kéo dài, dẫn tới mất thời gian trong việc lựa chọn đơn vị tư vấn để lập điều chỉnh quy hoạch; nguyên nhân thủ tục pháp lý phức tạp và vướng mắc về đất đai. Ngoài ra, theo một số báo cáo, các chính sách ưu đãi của Nhà nước dành cho các dự án nhà ở xã hội chưa thực sự tạo động lực cho các nhà đầu tư. Điều này phần nào dẫn đến việc nhà đầu tư chưa "mặn mà" với lĩnh vực này vì lợi nhuận thấp và thời gian thu hồi vốn kéo dài.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý, chẳng hạn như HĐND tỉnh Hải Dương, chưa ban hành cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án theo quy định của Luật Nhà ở, khiến các nhà đầu tư không có một "mặt bằng chung" về chính sách để triển khai dự án hiệu quả. Những tác động từ các yếu tố khách quan như diễn biến phức tạp của dịch bệnh (Covid-19) và các vấn đề xã hội khác cũng góp phần làm chậm tiến độ dự án.
Cần có nhiều giải pháp mạnh mẽ hơn để phát triển các dự án NƠXH
Trước tình hình đó, tỉnh Hải Dương đã đề ra nhiều giải pháp nhằm nỗ lực gỡ vướng và đẩy nhanh tiến độ của các dự án nhà ở xã hội.
Cụ thể, cần hoàn thiện hồ sơ để trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án NOXH, từ đó sẽ tạo ra một mặt bằng chung về chính sách, góp phần giảm giá bán nhà ở xã hội, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dự án nhà ở xã hội hơn.
Các cấp, ngành cần tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện nay trong quá trình quy hoạch, lựa chọn nhà đầu tư và hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan, nhằm tạo điều kiện giúp các dự án nhà ở xã hội triển khai một cách thuận lợi.
Đồng thời, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan và các địa phương tiến hành rà soát từng dự án cụ thể, kiên quyết rút ngắn tối đa thời gian thực hiện các thủ tục để sớm đưa dự án vào triển khai.
Tập trung mọi nguồn lực để xây dựng các biện pháp thi công hiệu quả, rút ngắn thời gian xây dựng công trình, cố gắn hoàn thành các công trình nhà ở xã hội trong năm 2025.
Đối với các dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, các chủ đầu tư cần khẩn trương hoàn thành thủ tục pháp lý để khởi công dự án trong tháng 4/2025 và hoàn thành phần móng trong tháng 7/2025.