Trong tín ngưỡng, truyền thống dân gian Việt Nam, khi cày cuốc, xây dựng, cơi nới nhà hay tác động vật lý lên mảnh đất tức là đã phạm đến nơi quản lý của thần thổ địa. Chính vì vậy, mọi người phải làm lễ động thổ. Đây được coi như là việc báo cáo, xin phép các vong linh, vị thần cai quản tại nơi đó. Tuy quan trọng như thế, nhưng không phải ai cũng biết thực hiện lễ động thổ sao cho đúng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc giải đáp vấn đề này.
1. Giới thiệu chung về lễ động thổ
1.1. Theo tín ngưỡng dân gian
Ông bà ta luôn quan niệm rằng, khi khởi công xây nhà, gia chủ cần dâng lên cho bề trên, các bậc thần linh một mâm cúng. Mục đích của việc làm này trước tiên là để tỏ lòng thành, sự tôn kính. Sau là xin phép các vị phù hộ độ trì để mọi việc diễn ra suôn sẻ, gặp nhiều may mắn về sau.
1.2. Theo văn hóa truyền thống
Động thổ được coi là việc làm vô cùng quan trọng đối với các gia đình hay tổ chức khi triển khai dự án, chuẩn bị xây dựng công trình, cất nóc nhà. Hành động nhằm để xin phép thổ địa vì đã động vào nơi mà họ quản lý. Nó cũng là dịp để con cháu tưởng nhớ, tỏ lòng thành kính về ông bà, tổ tiên – một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam
1.3. Theo nguyên tắc phong thủy
Một trong những yếu tố không thể thiếu được khi nhắc đến phương diện này là phong thủy. Phong thủy hợp mệnh sẽ giúp công việc, cuộc sống của gia chủ và các thành viên trong gia đình trở nên may mắn, hưng thịnh, mọi điều được hanh thông. Nó cũng là lý do mà phong thủy ngày càng trở nên quen thuộc và trở thành một môn khoa học chứ không phải việc làm mê tín dị đoan nữa.
1.4. Ý nghĩa của lễ động thổ
Đa số người Việt Nam dù thuộc thành phần hay tầng lớp nào, khi bắt tay vào khởi công xây dựng nhỏ hay lớn cũng đều phải chuẩn bị lễ động thổ. Đặc biệt, nếu hoạt động trong lĩnh bất lực động sản, có liên quan trực tiếp đến nhà đất thì việc này là không thể bỏ qua. Bởi lẽ, nghi lễ này sẽ thể hiện nhiều ý nghĩa khác nhau.
- Xin phép các vong linh đang trú ngụ đồng ý chuyển đến một nơi khác
- Trình báo với Thổ công về việc sắp thực hiện hoạt động xây dựng tại đây
- Cáo trạng với các vị thần hoàng trong khu vực về những thay đổi sẽ diễn ra
Tùy theo từng phong tục từng vùng miền, khả năng tài chính của mỗi gia chủ mà lễ cúng động thổ có thể chỉ đơn giản là một mâm cơm, một đĩa trái cây. Cũng có khi là mâm cao cỗ đầy với các vật phẩm phong phú như bò, trâu, gà… Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là thể hiện lòng thành kính trước và trong khi làm lễ.
2. Những điều cần lưu ý về lễ động thổ
2.1. Chọn tuổi làm nhà
Khi lựa chọn tu sửa công trình, khởi công dựng nhà hay triển khai dự án đều phải trải qua việc: Chọn ngày tháng đẹp, chọn năm xây dựng phù hợp với chủ nhà, chọn giờ hoàng đạo, chọn hướng hợp phong thủy… Tất cả những điều này phải được thực hiện trước khi lễ động thổ diễn ra. Mục đích chung là chọn ra thời điểm đẹp nhất với hy vọng mọi thứ sẽ được thuận buồm xuôi gió, sự nghiệp phát triển.
2.2. Xem hướng nhà
Trong phong thủy học, có tất cả 8 phương vị, được chia thành 4 hướng chính và 4 hướng phụ. Trong đó, sẽ có những hướng tốt cho bản mệnh của gia chủ và mang đến may mắn cho các thành viên gia đình. Đó là các hướng: Sinh khí, Thiên y, Diên niên, Phục Vị. Ngược lại, các hướng như Tuyệt mệnh, Ngũ quỷ, Lục sát, Họa hại cần tuyệt đối tránh. Nếu cố tình phạm phải thì tài vận xấu sẽ đeo bám cả gia chủ lẫn gia môn.
Trường hợp khởi công một dự án bất động sản, việc xem hướng nhà hợp phong thủy càng được đặt lên hàng đầu. Nguyên nhân là bởi tính chất của nó không chỉ liên quan đến lễ động thổ mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài về sau.
2.3. Chọn ngày tốt
Ông bà ta có câu “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Chọn ngày lành tháng tốt cho những việc trọng đại sẽ tránh được vận hạn. Khi động thổ cũng như vậy nhưng còn phải căn cứ vào giờ hoàng đạo nữa. Tất cả sẽ giúp gia chủ có được thời điểm làm lễ động thổ đẹp nhất để hút tài lộc, vạn sự như ý, cải dữ hóa lành.
2.4. Chuẩn bị lễ vật
Như đã đề cập ở trên, cách thức chuẩn bị và sắp xếp lễ động thổ sẽ có sự thay đổi ở mỗi vùng miền để thích hợp với bản sắc văn hóa khu vực. Nhưng dù ở đâu đi chăng nữa thì vẫn có một số yêu cầu nhất định, thể hiện tấm lòng của người làm lễ. Với những ai không có kinh nghiệm thì nên liên hệ với các thầy cúng hay thuê các công ty dịch vụ cung cấp dịch vụ. Còn nếu muốn tự mình thực hiện thì chúng tôi sẽ chia sẻ chi tiết ở bên dưới.
2.5. Thời tiết trong buổi lễ động thổ
Khi đã chọn được thời gian đẹp để tổ chức buổi lễ động thổ, chắc hẳn bạn sẽ muốn biết thời tiết khi ấy sẽ như thế nào. Thế nhưng, thời tiết là thứ chỉ có thể dự đoán được, không ai nói trước được điều gì. Cho nên, đưa ra kế hoạch ứng phó, tránh để lỡ mấy ngày lành tháng tốt là khá quan trọng. Chẳng hạn, bạn cần lên phương án trước trú ẩn phòng trường hợp trời sẽ đổ mưa. Thông thường, mọi người thường chuẩn bị sẵn mái che, ô bạt, lều dù vì vừa có tác dụng chống nắng vừa để che mưa.
2.6. Gửi thư mời và xác nhận quan khách
Ngoài mục đích xin phép, lễ động thổ còn là dịp để bạn công bố với những người quan trọng với mình về sự tồn tại của công trình mới. Chính vì vậy, việc gửi thư mời đến bạn bè, người thân thuộc, đối tác làm ăn là rất quan trọng trước khi thực hiện buổi lễ.
Nhưng có một vấn đề là không phải ai nhận được thư mời cũng sẽ đến. Bạn cần tìm cách xác nhận để chuẩn bị chu toàn nhất. Có nhiều phương án để làm được điều đó, chẳng hạn như gửi tin nhắn, gọi điện, gửi email
2.7. Chuẩn bị bài phát biểu
Với nghi lễ động thổ nhà riêng lẻ thì có thể không quan trọng. Nhưng hãy thử nghĩ, nếu là một công trình lớn, rất nhiều quan khách đến tham dự thì đương nhiên chủ đầu tư, người đại diện phải đứng lên phát biểu. Thường thì một bài phát biểu tiêu chuẩn sẽ kéo dài 15 – 30 phút. Nếu dài hơn sẽ chỉ gây cảm giác lê thê, khiến người tham gia mệt mỏi. Đối với trường hợp bất khả kháng, có thể xen vào giữa những người phát biểu bằng các tiết mục nghệ thuật giải trí,
Ngoài ra, với những dự án có mục tiêu kinh doanh lớn, chủ công trình còn phải bố trí một khoảng thời gian để giải đáp thắc mắc của mọi người. Nó tạo nên dấu ấn trong lòng khách hàng ngay từ ấn tượng đầu tiên. Nhờ vậy mà việc buôn bán sau này sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.
3. Bài văn khấn, bài cúng động thổ
3.1. Mẫu số 1
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chủ phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy Quan Đương niên
Con kính lạy các Tôn thần bản xứ
Tin chủ (chúng con là :..........
Ngụ tại.......
Hôm nay là ngày…… tháng …… năm …… tín chủ con thành tâm sắm lễ quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng : Hôm nay tín chủ con khởi tạo... (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị tinh thần, củi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc). Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim Niên Đường Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chùa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giảng lần trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vận sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thơ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tông tâm, Tin cũ lại xin phổ cáo với các vị Tiên chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, có hôn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trì tin chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trị.
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!
3.2. Mẫu số 2
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy Quan Đương niên. - Con kính lạy các Tôn phần bản xứ
Tín chủ (chúng con là :....
Ngụ tại...... Hôm nay là ngày... tháng... năm....
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo... (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà) ngôi vương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính các chư vị lính thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc). Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời, ngài Kim Tiến Đường Thái tuế chi đức Tôn thần, ngài Bán canh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chùa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Ta chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiến chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phủ trì tin chi, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muốn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật
4. Mâm lễ động thổ xây nhà gồm những gì?
Mâm lễ vật là thứ không thể thiếu được của buổi lễ động thổ. Một mâm lễ vật đầy đủ, tươm tất sẽ gồm những món sau:
- 1 con gà
- 1 bát gạo
- 1 đĩa xôi hoặc 1 cái bánh chưng
- 1 miếng thịt luộc
- 1 con tôm luộc
- 1 quả trứng vịt luộc
- 1 đĩa muối
- 1 bát nước
- 5 oản đỏ
- 1 bao thuốc lá, lạng chè
- 3 hũ nhỏ đựng nước, gạo, muối
- Nửa lít rượu trắng
- 9 bông hoa hồng đỏ
- 5 lá trầu, 5 quả cau hoặc 3 miếng trầu cau đã têm
- 5 tiền vàng lễ
- 1 đinh vàng hoa
- 1 bộ quần áo Quan Thần Linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
- Mâm ngũ quả (không cố định, tùy theo từng vùng miền)
5 loại trái cây thường được sử dụng, mang ý nghĩa đầy đủ và trọn vẹn nhất là:
- Bưởi: Tượng trưng cho hành Kim, cầu chúc tiền tài, của cải, sự sung túc
- Chuối: Tượng trưng cho hành Mộc, cầu mong sự ổn định, vững vàng
- Lê trắng: Tượng trưng cho hành Thủy, ước muốn tất cả mọi điều đều thuận lợi
- Hồng đỏ: Tượng trưng cho hành Hỏa, mong cho công việc gặp nhiều may mắn
- Hồng xiêm, mận tím hay trái cây tối màu: Tượng trưng cho hành Thổ, muốn hài hòa, hỗ trợ cùng phát triển.
5. Hướng dẫn cách cúng động thổ chuẩn nhất
5.1. Những quy định cần tuân thủ trong lễ động thổ
- Chọn ngày tốt: Ngày Sinh khí, ngày Giải Thần, ngày Hoàng Đạo, ngày Lộc mã…
- Tránh ngày xấu: Ngày Trùng phục, ngày Trùng tang, ngày Hắc đạo, ngày Sát chủ…
- Chọn giờ Hoàng Đạo, tránh giờ Hắc Đạo để thực hiện lễ
- Đọc bài cúng lễ động thổ để xin phép về hành động mình sắp làm trên mảnh đất
5.2. Thủ tục cúng lễ động thổ xây nhà
Bước 1: Chọn thời điểm động thổ.
Ngoài các ngày đẹp kể trên, người ta còn căn cứ vào cung, mệnh của gia chủ, người đại diện cho công trình. Hoặc nếu ngày, giờ đã đẹp nhưng lại không hợp mệnh thì cần mượn tuổi của người thích hợp.
Bước 2: Chuẩn bị lễ vật cúng động thổ
Việc cần làm tiếp theo sau khi đã ấn định được thời điểm động thổ là chuẩn bị lễ vật. Nếu ít món thì chỉ cần bày biện trên một chiếc mâm nhỏ. Trường hợp có quá nhiều thì có thể chia thành nhiều mâm và xếp theo tầng.
Về vị trí đặt mâm: Đặt ở giữa khu đào móng, trên một chiếc ghế hoặc bàn nhỏ. Tuyệt đối không để dưới mặt đất. Lưu ý, cần dọn dẹp mặt bằng khu vực xung quanh trước khi làm lễ.
Sau khi đã hoàn tất những điều này. Gia chủ mời thầy cúng hoặc tự mình làm lễ cúng vái. Gia chủ cần mặc quần áo chỉnh tề, tiến hành thắp hương rồi khấn 4 phương 8 hướng. Cuối cùng mới quay về mâm lễ vật tiếp tục khấn vái.
Bước 3: Cúng lễ cúng khởi công xây nhà
Đây là bước quan trọng nhất trong lễ cùng động thổ. Cách cúng cũng khá đa dạng, được biến đổi sao cho phù hợp với tín ngưỡng từng khu vực, điều kiện của từng gia chủ và sự cân nhắc của thầy phong thủy. Nhưng nó vẫn có một số điều buộc phải tuân theo. Bao gồm:
- Đợi đến khi hương sắp tàn mới được đốt giấy tờ, vàng mã và rải muối gạo. Sau đó là người nhà hoặc người đại diện động thổ bằng cách dùng cuốc cuốc vài nhát vào khu vực định đào móng.
- 3 hũ nhỏ đựng nước, muối, gạo thì hãy cất đem về để ở nơi thờ cúng Táo quân. Sau này sẽ dùng cho lễ nhập trạch.
- Đại diện người thi công, thầy xây dựng cũng phải thắp hương khấn vái sau khi gia chủ đã thực hiện lễ động thổ. Song song với điều này, họ còn cần khấn thêm ông tổ nghề để mọi hoạt động khi xây dựng được bảo vệ, phù hộ mọi thứ diễn ra suôn sẻ.
- Trường hợp mượn tuổi làm nhà, người cho mượn tuổi chuẩn bị một mâm lễ vật và làm các bước dâng hương, lễ vật, khấn vái không khác gì ở trên. Song có một điểm khác biệt là chủ nhà phải làm một giấy bán đất tượng trưng cho người mượn tuổi với giá 100.000 đồng. Giấy tờ này do bên chủ nhà nắm giữ.
- Khi người mượn tuổi thực hiện nghi lễ, yêu cầu chủ đất phải tránh khỏi phạm vi xây dựng tối thiểu 50m. Đợi đến khi các thủ tục quan trọng hoàn tất mới được xuất hiện. Nếu như xây dựng công trình cao tầng thì mỗi lần dâng hương, cúng bái để đổ mái lên tầng thì gia chủ vẫn phải tránh khi người mượn làm lễ.
- Khi chủ đất được phép xuất hiện thì việc cần làm đầu tiên là mua lại mảnh đất với giá 100.000 đồng, hủy giấy tờ mua bán trước đó. Tiến hành cúng bái và bắt đầu làm lễ nhập trạch.
- Xây nhà được coi là việc vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi con người. Trước khi khởi công làm nhà đất phải tổ chức cúng lễ động thổ, không chỉ là làm theo tín ngưỡng dân gian mà là để thuận theo những quy chuẩn về mặt phong thủy. Nhờ vậy mà gia môn mới được hưởng cuộc sống khỏe mạnh, nhiều may mắn, mọi sự cát tường, như ý.
- Chủ đất cần nắm mọi đường đi nước bước trong lễ động thổ để tránh những sai sót không đáng có, làm phật ý các vị thần linh và ảnh hưởng đến hậu vận.
Đó là toàn bộ thông tin cần thiết về lễ động thổ. Hy vọng nó giúp bạn đọc giải quyết được vấn đề mình đang gặp phải cũng như có thêm những kiến thức hữu ích về lĩnh vực phong thủy. Hẹn gặp lại quý độc giả trong những bài viết sắp tới của bất động sản ODT.